Çocuğumla “Arkadaş Gibi” Olmalı Mıyım?

08.05.2024

Çocuğumla “Arkadaş Gibi” Olmalı Mıyım?

“Ben çocuğumla arkadaş gibiyim.” cümlesini bir övgü olarak çevremizde duyuyor ya da kullanıyor olabiliriz. Bu ifadeye genellikle “Ben babamla hiçbir şey paylaşamazdım.” “Bana her şeyi anlatabilmeli ancak annesi olduğumu unutmamalı.” cümleleri eşlik eder.

Çağımız ilerledikçe biz insanlar değişiyoruz ve dolayısıyla ebeveynlik kavramı da değişiyor, bakış açıları yeniden şekilleniyor. Büyüklerimizden dinlediğimiz ya da gördüğümüz ebeveynlik yaklaşımı ile günümüz ebeveyn-çocuk ilişkilerini karşılaştırdığımızda aradaki farkları ve değişimleri rahatlıkla gözlemleyebiliriz. En basit örnekle; “Sen anlamazsın, çocuklar karışmaz” sözlerinden “Sen ne istersen onu yapalım”a doğru bir değişim söz konusudur. Peki bu durumda büyüklerimiz mi daha doğru yapıyormuş? Yoksa günümüz anne babalar mı?

Her ebeveyn çocuğuna elindeki imkanların en üstünde ve hatta belki kendi deneyimlerinin de çok üstünde fırsatlar yaratmak ister. Elbette sağlıklı büyüme ve iyi eğitim imkanlarının çocuğun sağlıklı gelişimine katkısı bir kenara, en az onlar kadar önemli olan çocukların ebeveynleriyle olan koşulsuz sevgiye dayanan ilişkisidir.


Ebeveyn Olmanın Temel Rolü
Günümüzde sıkça dile getirilen modern ebeveyn olma arzusunu içeren ve izin verici, demokratik, kar küreyici, helikopter ebeveyn modellerini de içinde barındıran arkadaş-ebeveynliğe dair net bir tanım yoktur. Son yıllarda ‘arkadaş gibi’ bir ebeveyn olmanın avantajları ve dezavantajları hakkında birçok tartışma yapılmıştır. Çünkü çocuklar, kimliklerini oluştururken ve ilişkilerini geliştirirken ebeveynleriyle olan ilişkilerini yakından incelemeye başlarlar.

Ebeveynlik, çocuğun gelişimini destekleyen, onu koruyan ve rehberlik eden bir rolü ifade eder. Bu rol, çocuğun ihtiyaç duyduğu sınırları belirlemeyi, doğru ve yanlış arasındaki farkı öğretmeyi ve onların güvenliğini sağlamayı içerir. Ebeveynlik, çocuğun hayatındaki en önemli figürlerden biridir ve çocuk, ebeveynlerini güvenilir, destekleyici ve yönlendirici bir şekilde görmelidir.

Arkadaşlık ve Ebeveynlik
Ebeveynlik ve arkadaşlık arasındaki temel fark, güç dengesidir. Ebeveynlik ilişkisi, arkadaşlık ilişkisinin gerektirdiği eşitliklere sahip değildir. Çocuğunuzun yaşadıklarını algılama ve değerlendirme biçiminiz, yönlendiriciliğiniz ile çocuğunuzun arkadaşlıklarından farklısınızdır. Ebeveynlik, çocuğun ihtiyaç duyduğu rehberlik ve sınırları sağlayan bir otorite rolünü içerirken, arkadaşlık eşitlik ve karşılıklı paylaşım üzerine kuruludur. Ebeveynlik, çocuğun gelişimini şekillendiren bir otorite rolünü ifade ederken, arkadaşlık ise daha çok eğlence, destek ve paylaşım üzerine kuruludur.

Güç dengesinin yanında oluşum açısından da ebeveynlik doğuştan gelirken, arkadaşlık bir seçimdir. Arkadaşlıklar biter, ara verilir, vazgeçilir. Ancak ebeveynlik her zaman devam eder.


Ebeveynlik Rolünü Desteklemek ve Güçlendirmek
Çocuklar, güvenilir bir yetişkin figürün varlığına ihtiyaç duyarlar ve bu da onların duygusal ve sosyal gelişimleri için önemlidir. Ebeveynler, çocuklarına değerlerini, sorumluluklarını ve yaşam becerilerini öğretirken, aynı zamanda onların güvenliğini sağlamalı ve onları yönlendirmelidirler.

Sınırlarınızı belirleyin
Ebeveyn olarak, çocuğunuzun ihtiyaç duyduğu sınırları belirlemek önemlidir. Onlara neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğretirken, tutarlılık ve adalet önemlidir.

Destek olun
Çocuğunuzun duygusal ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için yanlarında olduğunuzu hissettirmelisiniz. Sözel olarak ‘ben yanındayım’ demektense onları dinleyin, duygularını anlamaya çalışın ve gerektiğinde destek olun. İhtiyacı olduğunda sizden destek alabileceğini hissetmesi kıymetlidir.

Örnek olun
Ebeveynler, çocukları için en önemli rol modelleridir. Davranışlarınızla çocuğunuza iyi bir örnek olmalı ve istediklerinizin karşılığını almak için önce sizin uygulamanız gereken davranışları sergilemelisiniz.

Arkadaşlık sınırlarını belirleyin
Çocuğunuzun sizden ebeveynlik beklentisi, onların güvenliği ve duygusal sağlığı için önemlidir. Çocuğunuzun sizinle, arkadaşlarıyla olduğu gibi bir iletişim kurmasını beklemeniz çocuğu rol karmaşasına sokabilir. Çocuk ebeveynine ebeveyni gibi, arkadaşına arkadaşı gibi davranmalıdır. Çocukların arkadaşları ile paylaştıkları her şeyi sizinle paylaşmasını da beklememelisiniz. Bazı yaşantılarını arkadaşları ile paylaşmak, bazı yaşantılarını ebeveynleri ile paylaşmak onların tercihi olmalıdır.

İletişiminizi güçlendirin
Açık iletişim kurmak, çocuğunuzla olan ilişkinizi güçlendirecektir. Onları dinleyin, düşüncelerini ve duygularını ifade etmelerine izin verin ve onlarla empati kurmaya çalışın.

Ebeveynlik, çocukların gelişiminde kritik bir rol oynar ve bu rolü doğru şekilde yerine getirmek, çocuğunuzun sağlıklı bir şekilde büyümesine yardımcı olacaktır. Ebeveynlerin ‘arkadaş gibi’ olmak istemesi anlaşılabilir olsa da ebeveynlik rolü arkadaşlıktan çok daha önemlidir.

ide okulları Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü olarak ebeveynlik rolü ve çocuk- ebeveyn ilişkisinin güçlendirilmesi adına ebeveynlerin okul süreçlerine aktif katılımını sağlamak için çeşitli seminerlerle birlikte ailelerin okul faaliyetlerine katılımını önemsiyoruz. Bunun yanında öğrencilerin çeşitli kulüp etkinlikleri ile duygularını ifade etmeleri ve uygun iletişim kanallarını kullanabilmeleri adına öğrenci çalışmaları yürütülüyor. Velilerimize aile olarak vakit geçirmeyi, duygu paylaşımları yapılmasını ve aile rutinlerinin bulunmasını öneriyoruz. Küçük yaşlardan itibaren aile ile geçirilen kaliteli vakitler ve aile içi duygu paylaşımlarının olması özellikle ergenlik dönemine gelindiğinde ebeveyn- çocuk ilişkisini sağlıklı şekilde yürütülmesini desteklemektedir.

ide okulları

Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü

Kaynaklar

Çıtak F. T. , Ebeveynden arkadaş olur mu?, https://medium.com/onemsiyoruz/ebeveynden-arkada%C5%9F-olur-mu-881a7cf4caf3, 2020.
Çocuklarımızın arkadaşı mı olmalıyız, ebeveyni mi? https://pedamed.com.tr/cocuklarimizin-arkadasi-mi-olmaliyiz-yoksa-ebeveyni-mi.html.