Empati ve Öz Şefkat

27.10.2023

ide'de Empati ve Öz Şefkat Yılı
Öğrenmek için Sevgi, Anlamak için Empati

Empati

Empati, başkalarının duygularını paylaşma ve anlama yeteneğidir. Bu beceri, kişinin kendi beyin ağı içinde bulunan çeşitli bileşenlerin etkileşimi ile oluşur. Empatiyi anlamak için üç ana perspektife bakabiliriz.

Öncelikle, duygusal empatiye odaklanalım. Duygusal empatisi yüksek olan bireyler, başkalarının korku veya acı çektiklerini gördüklerinde, bu duyguları içselleştirirler ve kendi içlerinde güçlü bir şekilde hissederler. Bu, başkalarının duygusal deneyimlerini anlama ve paylaşma yeteneklerini gösterir. İlişkilerin daha derin ve anlamlı olmasının temelini oluşturur.

Bilişsel empati, başkalarının duygularını anlama yeteneğini ifade eder. Bu, duygusal empatiden farklı olarak, duyguları rasyonel bir perspektiften anlamayı içerir. Bir örnek olarak, bir psikologun danışanın duygularını rasyonel bir şekilde anlaması verilebilir. Yani, psikoloğun duygusal olarak aynı hislere kapılmaması, ancak bilişsel seviyede anlaması söz konusudur.

Empati, insan ilişkilerinde kritik bir rol oynar çünkü başkalarının duygularını anlamamıza ve duruma uygun tepkiler vermemize yardımcı olur. Sosyal etkileşimlerle sıkça ilişkilendirilen bu yetenek, araştırmalarla desteklenmiştir; bu çalışmalar, daha yüksek seviyede empatinin daha fazla yardıma yönlendirdiğini göstermektedir. Bu nedenle, empatik becerilerin geliştirilmesi, sağlıklı ve destekleyici ilişkilerin temelini oluşturur.

 

Çocuklarda Empati Nasıl Geliştirilir?

Bebekler, doğuştan itibaren insan eylemlerinin niyetler tarafından yönlendirildiğini anlama yeteneğine sahiptirler ve bu anlayışı 18 aylık olmadan önce gösterebilirler. Daha gelişmiş düşünce muhakemesi ise başkalarının düşüncelerini anlamak konusunda 5 veya 6 yaş civarında gelişir. Araştırmalar, empatiyi teşvik eden ve modelleyen ebeveynlerin daha empatik çocuklar yetiştirdiğini göstermektedir. Bu nedenle, ebeveynlerin empatik davranışlar sergilemesi, çocukların empati yeteneklerinin gelişmesine olumlu bir katkı sağlar. Çocukların empati yeteneklerini geliştirmek için dikkate alınması gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır.

 

Model Olun: Ebeveynler, çocuklara empatiyi göstererek örnek olmalıdır. Ev içinde ve çevresinde diğer insanlara karşı anlayışlı ve saygılı olmak, çocuğun bu davranışları gözlemleyerek empatik olma yolunda ilerlemesine yardımcı olur.

Duyguları İfade Etme Yeteneğini Destekleyin: Çocukların duygularını ifade etmelerine olanak tanıyın. Onların duygularını anlamalarına yardımcı olun, böylece başkalarının da duygularını anlamaları daha kolay olur.

Hikaye ve Oyunlarla Empatiyi Teşvik Edin: Hikaye kitapları ve oyunlar, çocuklara farklı perspektiflerden bakma fırsatı sunar. Karakterlerin duygularını ve deneyimlerini anlamalarına yardımcı olur.

Soru Sorarak Anlamaya Çalışın: Çocuklara başkalarının nasıl hissettiğini anlamaları için sorular sorun. Örneğin, "Senin yerinde olsaydım, nasıl hissederdim?" gibi sorular, empatik düşünmeye teşvik eder.

İşbirliği yapmaya ve Paylaşımcı olmaya Teşvik Edin: Çocukları işbirliği yapmaya ve diğerlerine yardım etmeye teşvik edin. Bu, başkalarının ihtiyaçlarını anlamalarını ve önemsemelerini destekler.

Duygusal Olarak Destekleyin: Çocuklar duygusal olarak zorlandıklarında, onların yanında olun ve hissettikleriyle ilgili açık iletişim kurun. Bu, duygularını anlamalarını ve ifade etmelerini kolaylaştırır.

Empatiyi Değerli Kılın: Empatiyi önemli bir değer olarak vurgulayın. Çocuklara, başkalarının duygularını anlamak ve saygı göstermek kadar önemli bir beceri olduğunu öğretin.

Duygu Kartlarını Kullanın: Duygu kartları, çocukların duygularını ifade etmelerine yardımcı olur. Bu kartlar aracılığıyla, duyguları tanımak ve başkalarının duygularını anlamak daha kolay olur.

Empatiyi Günlük Pratiğe Dökün: Her gün küçük empati pratikleri eklemek, çocukların bu beceriyi güçlendirmelerine yardımcı olur. Örneğin, bir arkadaşının nasıl hissettiğini tahmin etmek gibi küçük adımlar atılabilir.

Öz şefkat

Öz şefkat, bireyin kendi kendisiyle olan ilişkisini ifade eder. Özellikle zor zamanlarda kendimize bakım ve destek sunma yeteneğini, kendimize sevgiyle yaklaşmayı, nazik olmayı ve kendimize anlayış göstermeyi içerir. Aynı zamanda, zor zamanlarda kendimizi sakinleştirmek ve rahatlatmak için aktif bir şekilde kendimize yönelmeyi de içerir. Bu, kişinin kendisini eleştiren veya yargılayan içsel bir yaklaşıma karşı gelir; kişinin kendisini suçlu hissetme veya hayatın zorluklarıyla başa çıkma yeteneği eksikliği gibi düşünceler yerine, kendine olumlu ve destekleyici bir tutum geliştirir.

Çocuklarda Öz şefkat Nasıl Geliştirilir?

Çocuklarda öz şefkat geliştirmek için dikkate alınması gereken bazı önemli noktalar şunlardır:

Kabul Edici ve Sevgi Dolu Bir İlişki: Çocukların kendilerini kabul etmeleri ve sevmeleri için ebeveynlerin onlara sevgi dolu bir ortam sağlaması çok önemlidir. Olumlu geri bildirimler ve sevgi dolu sözler, çocuğun öz değerini olumlu yönde etkiler.

Duyguları Kabul Etme: Çocuklara duygularını ifade etmeleri ve yaşadıkları duyguları kabul etmeleri konusunda destek olun. Onlara, her duygunun normal ve doğal olduğunu öğretin.

Hata Yapmaya İzin Verme: Çocukların hata yapmasına ve bu hatalardan öğrenmelerine izin verin. Hata yapmanın doğal bir süreç olduğunu ve kendi kendine şefkat göstermelerinin önemli olduğunu anlatın.

Olumlu İçsel Konuşmalara Teşvik Etme: Çocuklara olumlu ve destekleyici içsel konuşmalar yapmalarını öğretin. Örneğin, "Beni başarısızlık korkusu sıkıntıya soksa da, bu normal. Benim için önemli olan denemek ve öğrenmek" gibi olumlu ifadeler kullanmaya teşvik edin.

Değerlerini ve Güçlü Yönlerini Vurgulama: Çocukların kendi değerlerini ve güçlü yönlerini tanımalarına yardımcı olun. Bu, kendilerine olan saygılarını artırır ve öz şefkatlerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Sınırlar Koyma ve "Hayır" Demeyi Öğretme: Kendi sınırlarını belirlemeyi ve "hayır" demeyi öğrenmek, çocukların kendi ihtiyaçlarına saygı duymalarını ve öz şefkatlerini geliştirmelerini sağlar.

İçsel Eleştiriyle Başa Çıkma Becerisi: Kendi içsel eleştirileriyle, başa çıkma stratejilerini öğretin. Olumsuz düşünceleri tanıyarak ve olumlu yönde değiştirerek öz şefkatlerini artırabilirler.

Kendine Bakım Ritüelleri: Duş almak, yüz yıkamak, doğru beslenmek gibi günlük bakım ritüellerini önemseyerek çocukları kendilerine değer vermelerine yönelik teşvik edin.

ide'de EMPATİ VE ÖZ ŞEFKAT YILI

ÖĞRENMEK İÇİN SEVGİ, ANLAMAK İÇİN EMPATİ

ide'nin bu yılki odak noktası "Empati ve Öz Şefkat". Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümümüz, bu yıl sınıf içi çalışmalarında öğrencilerimizin Empati ve Öz Şefkat becerilerini geliştirmeye odaklanacak. Empati ve Öz Şefkat çalışmaları kapsamında meditasyon ve nefes egzersizleri gibi yöntemlerle öğrencilerimizin dikkat ve odaklanma becerilerini en üst düzeye çıkarmayı amaçlıyoruz. Bu çalışmaları tüm yıl boyunca öğrencilerimizle birlikte sürdüreceğiz.

 

ide okulları

Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü

 

Kaynakça

https://theconversation.com/understanding-others-feelings-what-is-empathy-and-why-do-we-need-it-68494

https://www.psychologytoday.com/us/basics/empathy

Self-Compassion. Kristin D. Neff and Marissa C. Knox. Department of Educational Psychology, The University of Texas at Austin